فائزه نوبری مقدم
فاجعه منا از دو منظر حقوق بین الملل وحقوق بشر بین المللی قابل بررسی است و عربستان در هر دو حوزه تعهدات خود را نقض کرده است.
حق بر حیات،حق بر دسترسی به مراقبت‌های پزشکی و آب آشامیدنی و حفظ حرمت و حیثیت انسانی نیز از جمله حقوقی است که نقض آنها تخطی از قواعد و اصول حقوق بشر را به همراه داشته است. ولی متاسفانه اسناد موجود و اظهارات شاهدان عینی حاکی از آن است که نه تنها اقدامات لازم برای پیشگیری حادثه به عمل نیامده بود،بلکه حتی اقداماتی برای کاهش خسارات و آسیب‌های این فاجعه نیز صورت نگرفته است. به طوری که شاهدان عینی از عدم رسیدگی به مجروحین حادثه خبر میدهند. اگر کمک رسانی به مجرو حین حادثه صورت میگرفت احتمالا شاهد این وسعت از قربانیان نبودیم.
متاسفانه در این فاجعه حرمت جنازه انسان که طبق کنوانسیون بین المللی" هر گونه بیاحترامی به جنازه انسان‌ها مورد نقض حقوق بشر است" نادیده انگاشته شده است.همچنین اتفاقاتی که پس از فاجعه منا رخ داد حادثه‌ای کم نظیر در تاریخ بشر است زیرا آنان زائران را به دلیل ایرانی بودن از روی تخت بلند کرده اند و همچنین بر خورد ماموران با جنازه‌های ایرانی هم مایه تاسف بوده است. در صورتی که مطابق شرع مبین اسلام باید حرمت جنازه مسلمان رعایت شود.
در این راستا سه راهکار میتوان برای پیگیری فاجعه منا مطرح کرد:
1 -رسیدگی قضائی به این وضعیت در محاکم ملی
2 -تشکیل کمیسیون مستقل و بیطرف حقیقت یاب
3 -پیگیری موضوع از طریق شورای حقوق بشر سازمان ملل و رویه‌های ویژه موضوعی.
نکته قابل تامل این است که حدود پنج هزار تن جان خود را در این حادثه از دست داده اند این در حالی است که در برخی از تجاوزات به کشور‌ها تعداد خسارات و آمار کشته شدگان از حادثه منا کمتر است.
متاسفانه دولت سعودی امسال نیروهای زبده خود را در اختیار نداشت و نیروهای بیتجربه توان امدادی نداشتند. ماموران آنها وقتی وارد شدند اجازه ندادند کسی طرف جنازه‌ها بیاید و با کمال تاسف ماموران سعودی نیروهای امدادی ایرانی را بیرون کردند و بیمارستان‌های آنها برای چنین جمعیتی آمادگی نداشت و امکان تردد آمبولانس نیز در این زمینه وجود نداشت و مسیر بسته شده بود.
عربستان باید در نظر داشته باشد که مسئول حفظ جان اتباع دیگر کشور‌هایی است که با رعایت شرایط قانونی نظیر گرفتن روادید وارد آن کشور شده اند، بنابراین دولت عربستان موظف بوده است کلیه حقوق زائرین را رعایت کند و در صورت نقض هر کدام از این حقوق دولت عربستان مسئول جبران خسارت‌های مادی و معنوی فاجعه منا بوده است و جمهوری اسلامی ایران همچنان خواهان دریافت غرامت شهدای منا از دولت عربستان است همچنین دولت جمهوری اسلامی ایران معتقد است دولت عربستان باید خسارت معنوی این شهدا را نیز جبران کند.
در پایان باید خاطر نشان کرد که شیوه سنتی در حج دیگر جواب نمی دهد و باید شیوه‌های سنتی عوض شود. سران آل سعود هنوز میخواهند با خیمه‌های قدیمی حجاج را در گرمای 50 درجه نگه دارند و همین طور راه‌های باریک که در منا وجود دارد دیگر پاسخگوی این جمعیت نمی باشد و نمی توان مدیریت درستی داشت. موضوعی که سران آل سعود چاره‌ای جز درک آن نخواهند داشت زیرا در غیر این صورت وقوع فجایعی مانند فاجعه منا اجتناب ناپذیر خواهد بود. ضمن آنکه سران سعودی باید پاسخگوی فاجعه منا و حوادثی که پس از آن به وقوع پیوسته است باشند.
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/4464
دلایل قیام امام خمینی/ امام خمینی به مسئله‌ی وابستگی چگونه می‌نگریست؟
